Η θεραπεία των παθών και η οικείωση των αρετών κατά τον Άγιο Μάξιμο τον Ομολογητή

Η παρούσα διατριβή με τίτλο: “Η θεραπεία των παθών και η οικείωση των αρετών κατά των άγιο Μάξιμο των Ομολογητή”, είναι καρπός του ενδιαφέροντος του συγγραφέα για τη θεολογία των αγίων Πατέρων της Εκκλησίας γενικά και του αγίου Μαξίμου του Ομολογητή ειδικότερα, με την οποία ασχολήθηκε στις πανεπιστημιακές και μεταπτυχιακές του σπουδές και η οποία απαντά στα υψηλότερα προβλήματα της πνευματικής ζωής του χριστιανού, αλλά και του συγχρόνου ανθρώπου γενικότερα. η επιλογή του μεστού έργου του αγίου Μαξίμου θεμελιώνεται στο ότι τα κύρια θέματα της ανθρωπολογίας και της πνευματικής ζωής όπως: η δημιουργία του ανθρώπου, η πτώση του Αδάμ ως αρχή των ψυχοσωματικών παθών και η έλευση του Λόγου του Θεού στον κόσμο ως αρχή της ψυχοσωματικής θεραπείας του πονεμένου ανθρώπου, κυριαρχούν στα έργα του. Σκοπός της μελέτης είναι να περιγράψει σε βάθος και αναλυτικά, σύμφωνα με τη διδασκαλία του οσίου Μαξίμου, ποιος πραγματικά είναι ο ρόλος του ανθρώπου στον κόσμο, πώς είναι η φύση του όταν επιδιώκει την κοινωνία με το Θεό και τι συμβαίνει όταν ηθελημένα διαλύει το σύνδεσμο αυτό, πώς λειτουργούν οι ψυχοσωματικές του δυνάμεις στη μία ή στην άλλη περίπτωση, ποιοι είναι οι παράγοντες που καταστρέφουν την κοινωνία του με το Θεό και με τους συνανθρώπους ή καλλιεργούν τη σχέση αυτών, πώς θεράπευσε ο Σωτήρας Χριστός την ανθρώπινη φύση από το μολυσμό των φθοροποιών ψυχοσωματικών παθών και τελικά, πώς μπορεί ο άνθρωπος να ανακτήσει τη χαμένη ψυχοσωματική του υγεία και να επανέλθει στο αρχικό του κάλλος. Κύρια πηγή της παρούσας μελέτης είναι τα έργα του αγίου Μαξίμου, τα οποία βρίσκονται στην Ελληνική Πατρολογία του Migne τομ. 900, 910 και 40. Για την καλύτερη τεκμηρίωση και πληρέστερη διερεύνηση του θέματος –που δεν έχει γίνει μέχρι σήμερα σκοπός κάποιου άλλου ερευνητή των έργων του αγίου Μαξίμου -, στηριχθήκαμε στην Αγία Γραφή και στον πλούτο της αγιοπατερικής θεολογίας, αξιοποιήσαμε την πλούσια ελληνόγλωσση και ξενόγλωσση βιβλιογραφία πάνω σε διάφορα θέματα που αφορούν τη διδασκαλία του οσίου Μαξίμου, καθώς ποικίλες παραλλαγές που καταγράφουν και διασώζουν τα πνευματικά θέματα. Η μεθοδολογία που ακολουθήσαμε στη σύνταξη της εργασίας, μας επέτρεψε να αναλύσουμε, να συγκρίνουμε και να προβάλουμε τη διδασκαλία του αγίου Μαξίμου πάνω στο συγκεκριμένο θέμα, εμπλουτίζοντάς την με πλούσιες πατερικές σχετικές αναφορές. Η εργασία περιέχει τέσσερα κεφάλαια με επιμέρους ενότητες το καθένα. Η έρευνα του θέματος έγινε προς τέσσερις κατευθύνσεις. Μελετήσαμε την έννοια των όρων πάθος και αρετή στην αρχαία φιλοσοφία και στην πατερική διδασκαλία, καθώς και το φιλοσοφικό υπόβαθρο του αγίου Μαξίμου. Στο δεύτερο κεφάλαιο διερευνήσαμε την πρωταρχική υγεία της ανθρώπινης φύσης, την αρχή των πνευματικών νοσημάτων, τα διάφορα είδη ψυχοσωματικών παθών, καθώς και τις επιπτώσεις αυτών για την ανθρώπινη φύσης. Στο τρίτο κεφάλαιο παρουσιάσαμε το Χριστό ως μοναδικό ιατρό της παθούσας ανθρώπινης φύσης, ενώ στο τέταρτο κεφάλαιο προβάλλαμε συγκεκριμένους τρόπους της εν Χριστώ πνευματικής εξυγίανσης του ανθρώπου. Καταλήξαμε δε, ότι μόνο εν Χριστώ μπορεί να ξαναβρεί ο πληγωμένος από την αμαρτία άνθρωπος της αληθινή του ψυχοσωματική υγεία, να κερδίσει την αθανασία και να οδηγηθεί στη θέωση. Βασική όμως προϋπόθεση της σωτηρίας του ανθρώπου πρέπει να είναι η γνήσια πίστη και υπακοή στο Χριστό, η έμπρακτη εφαρμογή των εντολών Του, ζώντας ενάρετα και μετέχοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο υπαρξιακά στο θάνατο και την ανάστασή Του, που εκτελούνται μυστηριακά μέσα στη Εκκλησία.